Het nieuwe ecosysteem in de regio Amersfoort – Utrecht

Robert Strijk, om met jou af te trappen: jij hebt 27 oktober op de startbijeenkomst meteen jouw brede steun voor de ontwikkeling van Earth Valley uitgesproken. Waarom?

‘Omdat wij als provincie Utrecht sterk geloven in innovatieclusters. Er komen maatschappelijke opgaven op de wereld af die zo omvangrijk zijn, neem alleen al de energietransitie en klimaatadaptatie, dat we die alleen kunnen oplossen als we kennis met elkaar delen. Fundamentele kennis van onderwijsinstellingen en kennis van organisaties zoals van de heren hier aan tafel, die innoveren en implementeren. Natuurlijk, we kunnen niet overal goed in zijn en ja, we zijn onderdeel van Nederland, maar het is mooi om te zeggen: dit specialisme komt uit dit deel van het land.

Het is bijvoorbeeld heel helder waar Eindhoven als Brainport goed in is. Wij hebben het specialisme in de regio Amersfoort en Utrecht geanalyseerd en dan blijkt dat de hier aanwezige kennis zich nadrukkelijk concentreert rond geo-data en kennis van de ruimte. Die kennis is op dat vlak zo hoog, dat ik geloof dat we daar een wereldspeler in kunnen zijn. En dus kunnen we daarmee ook bijdragen aan een wereld waar het fijn en gezond leven is, nu en in de toekomst. Ik geloof daarin, dus wil ik daarin investeren.’

Wouter van Daal: ‘Daar zijn we heel blij mee. De startbijeenkomst in oktober heeft een mooie impuls gegeven aan het opzetten van Earth Valley. Bedrijven in de regio zoeken contact en willen graag bijdragen.’

Hoe sluit dit ecosysteem aan bij de economische visie van de provincie?

Robert Strijk: ‘Wij hebben drie grote sporen als je naar ons economische beleid kijkt: innovatie, talentontwikkeling en ruimtelijke spelregels. Maar dat alles begint met een doel. En dat doel is dat we vinden dat hier ook over twintig, dertig, veertig jaar een fantastische provincie moet zijn om te wonen, te werken en te leven. Dat is nu zo, maar dat is niet automatisch zo over zo’n lange periode. Voor een deel van die opgave willen wij de regio zijn waar we oplossingen bedenken en ontwikkelen. Met Earth Valley nemen wij een positie in waarvan wij denken: daarmee zijn we onderscheidend in Nederland, en misschien wel de wereld.’

Dat is groot denken. Waar liggen de meeste kansen?

Robert Strijk: ‘De transitie van fossiele brandstoffen naar duurzame energie, klimaatadaptatie en waterhuishouding, om er een aantal te noemen. Alleen al deze voorbeelden zijn zo majeur, zo complex, dat we de kennis die we daarover hebben verder moeten ontwikkelen. Ik hoorde Erik tijdens ons voorgesprek vertellen over de verkeersproblematiek en dat we de doorstroming van het verkeer makkelijk met ruim 25 procent kunnen verbeteren met slimme digitale technieken, zonder extra asfalt aan te leggen. Voor dat soort type uitdagingen staan we met elkaar. Hoe kunnen we de schaarse ruimte die we in Nederland hebben koesteren in het belang van de natuur en tegelijkertijd met elkaar zo goed mogelijk benutten?’

Anton van der Sanden, dit is een voorbeeld van het werk dat jullie doen met Royal HaskoningDHV. Hoe luister jij naar deze ambities?

‘Ik herken dit heel erg. Mooi dat de provincie een vergelijkbaar geluid laat horen. Het gaat om gebiedsgerichte, ruimtegericht opgaven die heel groot zijn. In 2015 is het Akkoord van Parijs getekend, maar met elkaar zien we dat het niet goed gaat, dus we moeten versnellen. Voor onszelf, maar vooral voor de kinderen van onze kinderen, zodat ze straks een fijne woonplek hebben. Dan doel ik bijvoorbeeld op de energietransitie, mobiliteitstransitie, woonopgaven en de vervangings- en renovatieopgaven voor infrastructurele werken. Wij zijn daar goed in en zien dat het heel belangrijk is dat we dingen bij elkaar brengen, dat we opgaven niet afzonderlijk maar integraal aanpakken. Neem de atletiekbaan als metafoor. In een estafette loopt iedereen zijn eigen race, maar in het wisselvlak geef je elkaar het stokje over. In dat vlak gebeurt het. Als je het daar goed doet, maak je het verschil. We willen allemaal toewerken naar digital twins en dan is juiste  informatieoverdracht essentieel. De kennis en informatie moeten we zo goed mogelijk met elkaar delen en borgen.’

Hoe ziet dat er concreet uit?

Anton van der Sanden: ‘Neem de verkeersopgave. Dan kun je zeggen: we doen er een extra rijbaan bij, dan rijdt het verkeer wel door. Maar als je zo’n oplossing bedenkt heeft dat impact op meerdere aspecten in die omgeving. Het kan zijn dat de hittestress toeneemt, het kan zijn dat je grond moet aankopen om die inpassing mogelijk te maken en er zijn belanghebbenden en omwonenden die daarover willen meepraten. Zo zijn er altijd wel stakeholders die ergens wat van vinden, dus als je die opgaven in isolatie oppakt gaan we er niet komen; een integrale opgave is dan vereist.

Ander voorbeeld: we staan onder meer voor een woonopgave, een wateruitdaging en een capaciteitsprobleem op het elektriciteitsnetwerk. Ook daarvoor geldt dat we die niet afzonderlijk moeten oplossen; de sleutel ligt vaak in de samenhang tussen al die opgaven. De kracht zit dus in integrale oplossingen en Royal HaskoningDHV zet daar dan ook vol op in. Door het bij elkaar te brengen, zulke grote opgaven integraal aan te pakken en digital twin-initiatieven te bundelen, creëer je de situatie dat iedereen er winnaar van kan zijn. We moeten het samen doen en niet voor eigen succes gaan. Dan kun je het efficiënter en handiger aanpakken. Essentieel, want de opgaven die we in Nederland hebben zijn echt heel groot. De bevolking groeit, we moeten zuinig zijn op de beperkte ruimte die we hebben in dit land en die goed inrichten.’

Wat kan Earth Valley daaraan bijdragen?

Anton van der Sanden: ‘Dit ecosysteem kan een versneller zijn door er met elkaar nog steviger op in te zetten. In deze regio is heel veel kennis aanwezig over ruimtelijke ontwikkeling, mobiliteit, energietransitie en de geo-data die nodig is om tot oplossingen te komen. We zijn hier in Amersfoort, dit is het kadastraal middelpunt van Nederland, de plek waar geo-data letterlijk begonnen is. Met al die kennis en data die we hier hebben, al die bedrijven en kennisinstituten die hier gevestigd zijn, neem ook grote mobiliteitsspelers als NS en Prorail, kunnen we samen een sterke propositie vormgeven. Daarnaast is de ondergrond in en rond Utrecht heel divers. De woonopgave, verkeersdrukte, hittestress, water in de stad: al die invalshoeken komen hier samen. Je zou hier een voorbeeld van een gezonde regio kunnen creëren, waar mensen over de hele wereld naar komen kijken.’

Robert Strijk: ‘Het mooie is: die kennis zit dus bij bedrijven – je praat met een van de meest toonaangevende – maar die zit ook bij de Universiteit Utrecht, bij TNO, KNMI. Er zit hier een bundeling van fundamenteel wetenschappelijke kennis, innovatiekracht en ondernemerschap waar veel regio’s jaloers op zijn.’

Erik Oostwegel: ‘Waarom we dit allemaal doen: uiteindelijk willen we hier plezierig blijven leven, met welzijn en welvaart voor iedereen. Tel daar de verouderende bevolking bij op en we hebben andere doelstellingen dan in het verleden. Mensen hebben de mond vol over duurzaamheid, maar of ze echt minder gaan vliegen is zeer de vraag. Het is een slechte opdracht om mensen terug te laten gaan naar minder welvaart. Ik geloof erin – dit is een duurzaamheidsfilosofie van wetenschapper Michael Braungart – dat het niet gaat om minder dingen slecht te doen, maar meer dingen goed te doen. En dat kan als we de technologische vooruitgang goed gebruiken en van tevoren langer nadenken.

Dan zijn er dus meer stakeholders en brains nodig, maar dat verdien je daarna terug, want je hoeft dan niet in te boeten op de levensstandaard. Natuurlijk is er daarbij ook concurrentie tussen bedrijven onderling. Dat is prima, als we met elkaar het besef hebben en een geaccepteerde methodologie ontwikkelen om zo tot een hogere eindkwaliteit te komen. Zo kunnen we elkaar als partijen in de waardeketen successievelijk volgen, maar dan gaat het ook overdwars werken. Inderdaad, dan kun je dus méér goed doen.’

Talent dat vanuit onderwijs doorstoot naar bedrijfsleven en kennisinstituten is daarbij van groot belang. Hoe trek je met het oog op de uitdagingen van de komende dertig jaar voldoende talent aan?

Erik Oostwegel: ‘Royal HaskoningDHV doet al veel aan talentontwikkeling op universiteiten. Wij zijn een van de grootste afnemers van studenten van bijvoorbeeld de TU Delft.’

Anton van der Sanden: ‘Wij werven op propositie: wil je bijdragen aan integrale gebiedsgerichte opgaven? Daar komen studenten echt op af. Alleen al in dit jaar zijn 180 jonge schoolverlaters gestart bij ons bedrijf. Fantastisch, want het zijn vooral jonge mensen die bezig zijn met duurzaamheidsopgaven die ons inspireren. Het is onze plicht aan deze tafel om daar wat mee te doen, om vanuit Earth Valley een aantrekkelijke propositie te vormen die past bij deze opgave.’

Wouter van Daal: ‘Ik had laatst zes voorzitters van studieverenigingen van de faculteit Geowetenschappen in een call zitten om te praten over de Career Day die wij vanuit Earth Valley gaan houden. Ze liepen stuiterend van enthousiasme de call uit, ze willen allemaal meedoen. Dan heb je het over verenigingen tot wel duizend leden. Als we vanuit de provincie mooie cases van herontwikkeling van gebieden laten zien, dan creëer je die magneet automatisch al. Door met elkaar het stempel van Earth Valley erop te plakken, kunnen we dat een extra boost geven.’

Robert Strijk: ‘Dat is wat ik heel belangrijk vind aan de ontwikkeling van Earth Valley. Dat we ons daarmee zo sterk weten te profileren als regio, dat die magneetwerking ontstaat. Dat is cruciaal voor bedrijven, kennisinstellingen en daarmee ook voor overheden. De ontwikkelingen op de kennisgebieden waarover we praten gaan in moordend tempo, dus moeten we continu het talent van de toekomst blijven aantrekken.’

Hoe kan Earth Valley de internationale propositie van Royal HaskoningDHV versterken?

Erik Oostwegel: ‘Die is al sterk, maar als we een gezamenlijke propositie hebben en uitdragen doet dat natuurlijk wel goed. Ik zie wel een grote kracht die bij uitstek voor Earth Valley kan gelden. Ik heb in het verleden aan een aantal handelsmissies deelgenomen. Altijd in de driehoek: overheden, bedrijven en kennisinstituten. Die manier van presenteren, dat doen wij Nederlanders buitengewoon goed. Daar wordt naar gekeken. Als we dan zo’n initiatief als Earth Valley naar buiten kunnen laten zien, in die gouden driehoek, dan is dat heel mooi.

Thema’s als klimaatadaptatie en energietransitie zijn van wereldwijde omvang. De luxe is dat wij de kennis op die gebieden snel kunnen ontwikkelen en de Nederlandse overheid ons daarin steunt, vaak als klant, en dit in het buitenland wil vertellen. Dat is internationaal een unieke propositie. Daarmee zetten we niet alleen deze regio, maar heel Nederland op de kaart.’

Een blik in de toekomst: hoe staat Earth Valley er over vijf jaar voor?

Robert Strijk: ‘Mijn droom is dat iedereen over vijf jaar weet wat Earth Valley is, net als Brainport Eindhoven. Dat iedereen weet dat de kennis van de ruimte en geo-data zich lokaliseert in de regio Amersfoort – Utrecht en dat hier de oplossing wordt gevonden voor de grote vraagstukken waar we voor staan. Als ik een commitment uitspreek zoals ik bij de startbijeenkomst heb gedaan, dan is dat niet vrijblijvend. Dat betekent dat ik er middelen, arbeid en talent voor inzet. Het begint met de wil, met het uitspreken van ambities: daar gaan we naartoe met z’n allen. En natuurlijk zal niet alles meteen matchen met elkaars ideale beeld. Maar dat groeit gedurende de reis wel naar elkaar toe.’

Anton van der Sanden: ‘Voor de korte termijn, pakweg een half jaar, hoop ik dat we onze propositie helemaal voor elkaar hebben en dat die gedragen wordt door diverse partijen uit de regio. Over vijf jaar moet Earth Valley gemeengoed zijn. Dan moet het gezien worden buiten de grenzen. Dat partijen naar Nederland kijken en denken: wauw, wat gaaf wat daar gebeurt, dat willen wij ook.’

Van Daal: ‘Met het brede commitment in de regio werken we nu toe naar de lancering van Earth Valley op 11 maart. Tegelijkertijd leggen we de basis voor concrete voorstellen om ook inhoudelijk vorm te geven aan Earth Valley, zodat we in 2022 al kunnen starten met impact maken. Over vijf jaar is Earth Valley een begrip in Nederland, Europa en misschien wel ver daarbuiten.’